Γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου 1950 στο χωριό Βάστας Αρκαδίας κοντά στη Μεγαλόπολη. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε εκεί (έως τα 7 του) και μερικές εμπειρίες του απ΄ αυτά τις έκανε τραγούδια, όπως τη "Σφεντόνα". Στα 12 του χρόνια πήρε την πρώτη του κιθάρα. Αργότερα συμμετείχε σε διάφορα συγκροτήματα της εποχής όπου έκανε και τα πρώτα του μουσικά βήματα. Το πρώτο του συγκρότημα, με το οποίο τραγουδούσε σε Ιταλικό στίχο σε διάφορα κλαμπ, το ονόμασε CROSSWORDS.
Άρχισε να τραγουδά έντεχνο ελληνικό τραγούδι στις αρχές της δεκαετίας του '70.
Το 1973 μετά το τέλος της στρατιωτικής του θητείας, πήγε στη Γερμανία - στο Μόναχο όπου συμμετείχε σε επιτροπές αντιδικτατορικού αγώνα, τραγουδώντας παράλληλα σε πολλά στέκια Ελλήνων φοιτητών και ομογενών. Η πρώτη του σημαντική γνωριμία έγινε το καλοκαίρι του 1974, συναντώντας, στο Παρίσι, το Μίκη Θεοδωράκη. Η συνεργασία τους όμως έμελλε να αρχίσει δύο χρόνια αργότερα.
Την ίδια χρονιά επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε ουσιαστικά την επαγγελματική του πορεία στο τραγούδι. Τραγούδησε σε μπουάτ και ηχογράφησε ένα μικρό δίσκο 45 στροφών. Την ίδια χρονιά συμμετέχει στην ηχογράφηση του δίσκου του Μάνου Λοΐζου «Τα τραγούδια του δρόμου».
Το 1975 ηχογράφησε «Τα αγροτικά» του Θωμά Μπακαλάκου. Την ίδια εποχή γνώρισε δυο συνθέτες με τους οποίους συνεργάστηκε στενά στην πορεία του. Τον Μάνο Λοΐζο και τον Θάνο Μικρούτσικο. Η ερμηνεία του Παπακωνσταντίνου ήταν ιδανική για να εκφράσει το δυναμισμό και τη λυρικότητα τους.
Το 1976 συνεργάστηκε για πρώτη φορά στη δισκογραφία με το Μίκη Θεοδωράκη, στο δίσκο «Της εξορίας», και το 1978 ο συνθέτης τον επέλεξε για την παγκόσμια περιοδεία του. Τραγούδησε σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία. Στην Ελλάδα, συμμετείχε ενεργά σε εκδηλώσεις του νεολαιίστικου και του εργατικού κινήματος. Τραγούδησε σε απεργίες, συγκεντρώσεις και συναυλίες αλληλεγγύης κατά του ρατσισμού και του φασισμού. Από εκείνη την εποχή, λίγο πριν το πέρασμα στη δεκαετία του "80, αρχίζει να εκδηλώνει τις επιρροές του από τη διεθνή ροκ μουσική σκηνή.
Ερμηνεύει τραγούδια με ήχο σαφώς πιο ηλεκτρικό και στίχο πιο αιχμηρό και πιο παρεμβατικό. Αυτό γίνεται σταδιακά, ξεκινώντας με δύο δίσκους που κυκλοφόρησαν το 1978 και 1982 αντίστοιχα. Ο πρώτος είχε ως τίτλο το όνομα του και περιλάμβανε τραγούδια του Αντώνη Βαρδή, και διασκευές τραγουδιών του Διονύση Σαββόπουλου και του Μίκη Θεοδωράκη. Ο δεύτερος, το «Φοβάμαι», με τραγούδια του Μάνου Λοΐζου, του Λάκη Παπαδόπουλου, του Γιάννη Ζουγανέλη και του Γιάννη Γλέζου,γνωρίζει μεγάλη αποδοχή και θεμελιώνει την μετέπειτα πορεία του μέχρι σήμερα.
Γνωρίστηκε με τον Νικόλα Άσιμο, και συμμετείχε στον πρώτο του δίσκο «Ο Ξαναπές» (1982),ερμηνεύοντας δύο τραγούδια. Ο Άσιμος ήταν ο δεύτερος άνθρωπος, μετά τον Λοΐζο, που τον επηρέασε αρκετά με την ιδιότυπη προσωπικότητά του.
Το 1984 με την «Διαίρεση» ο καινούργιος ήχος του αποκρυσταλλώνεται. Το 1987 το επαληθεύει με τα «Χαιρετίσματα» , με τραγούδια δικά του, του Νικόλα Άσιμου, της Αφροδίτης Μάνου και του Χρήστου Τόλιου.
Από τα μέσα της δεκαετίας του '80, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου αρχίζει να εδραιώνεται ως ένας κατ' εξοχήν "συναυλιακός" καλλιτέχνης. Τον Απρίλιο του 1985, 16.000 θεατές συγκεντρώνονται στην πρώτη του μεγάλη προσωπική συναυλία, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Το επαναλαμβάνει τον Ιούνιο του 1987 στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Από τότε, οι συναυλίες του αποτελούν γεγονότα και σημεία αναφοράς της μαζικότητας.
Το Σεπτέμβριο του '85 συμμετέχει στη μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο, που πραγματοποιήθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, μαζί με τον Γ. Νταλάρα, την Χ. Αλεξίου, την Δ. Γαλάνη και τον Γ. Καλατζή.
Το τέλος της δεκαετίας του '80 τον βρήκε να ερμηνεύει τους "σκληρούς" στίχους του Κώστα Τριπολίτη, σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου στο δίσκο «Όλα Από Χέρι Καμμένα» το 1988. Το 1989, κυκλοφορεί το «Χορεύω», ένας δίσκος ο οποίος περιέχει μερικά από τα πλέον δημοφιλή τραγούδια του, όπως τα «Ελλάς», «Βικτώρια», «Για μένα τραγουδώ»(διασκευή του "Crusader",του Chris De Burgh) κ.α.
Ακολούθησε ο δίσκος «Χρόνια Πολλά» το 1991, ενώ προηγουμένως κυκλοφόρησε η ζωντανή ηχογράφιση των εμφανίσεων που πραγματοποίησε μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα στο Αττικόν το Φεβρουάριο του '91.
Το 1992 τραγούδησε για δεύτερη φορά - μετά το 1978 στο «Σταυρό του Νότου» - Νίκο Καββαδία και Θάνο Μικρούτσικο στο δίσκο «Γραμμές των Οριζόντων».
Ερμήνευσε πάλι Νικόλα Άσιμο το 1992 στο «Φαλιμέντο του κόσμου» και στα επόμενα χρόνια, κυκλοφόρησε τη «Σφεντόνα» το 1992 και το «Δε Σηκώνε»ι το 1994, με συνεργάτες του τους Αλκη Αλκαίο, Χριστόφορο Κροκίδη, Βασίλη Γιαννόπουλο, Σταμάτη Μεσημέρη, Αφροδίτη Μάνου, Οδυσσέα Ιωάννου, Μίνω Μάτσα.
Ηχογράφησε δύο δίσκους με μελοποιημένα ποιήματα δύο εκ των σημαντικότερων Ελλήνων ποιητών. Το δίσκο «Καρυωτάκης» το 1984 σε συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη και το «Φυσάει» το 1993, με ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη και μουσική του Γιώργου Τσαγκάρη.
Τον Απρίλιο του 1997 κυκλοφορεί ο δίσκος με τίτλο «Πες μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ» περιλαμβάνοντας τραγούδια του Νικόλα Άσιμου, του πρωτοεμφανιζόμενου Απόστολου Μπουλασίκη, του Σταμάτη Μεσημέρη, του Γιάννη Ιωάννου, του Βασίλη Γιαννόπουλου, του Χριστόφορου Κροκίδη καθώς και το «Μάλιστα Κύριε» του Γιώργου Ζαμπέτα και του Αλέκου Καγιάντα.
Tον Ιανουάριο του 1999 κυκλοφόρησε ο δίσκος με τίτλο «Να με φωνάξεις» με τραγούδια του ίδιου, του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Χριστόφορου Κροκίδη , Αποστόλη Μπουλασίκη σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Οδυσσέα Ιωάννου, Βασίλη Γιαννόπουλου και Ιάκωβου Αυλητή ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου κυκλοφορεί η «Θάλασσα στη σκάλα», δουλειά στην οποία για ακόμη μια φορά συνεργάζεται με τον Θάνο Μικρούτσικο σε στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου.
Ένα χρόνο αργότερα οι «Χαμένες Αγάπες» κάνουν την εμφάνισή τους στα ράφια των δισκοπωλείων. Ο Χριστόφορος Κροκίδης, στενός συνεργάτης του για 20 σχεδόν χρόνια υπογράφει τη μουσική και ο Βασίλης Γιαννόπουλος τους στίχους. Ακολουθεί δυο χρόνια αργότερα, το 2002, το «Προσέχω Δυστυχώς» σε στίχους και μουσική του Μάνου Ξυδούς.
Το 2003 ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου γιόρτασε τα 30 του χρόνια στη δισκογραφία με μια μοναδική συναυλία στην Πετρούπολη, όπου παρέα με 10.000 φίλους του μας θύμισε στιγμές από όλη του την μέχρι τότε πορεία του στο τραγούδι.
Το 2004 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Φρέσκο Χιόνι». Περιλαμβάνει 13 τραγούδια σε στίχους Μαριανίνας Κριεζή, Γιώργου Ανδρέου, Κώστα Λειβαδά, Νίκου Ζούδιαρη, Οδυσσέα Ιωάννου, Νίκου Ζιώγαλα και Μανώλη Φάμελου ενώ επίσης περιλαμβάνονται δυο διασκευές, μία του Οδυσσέα Ιωάννου με το «Σ’ αγαπάω ακόμα» καθώς και το «Πως να σωπάσω» σε στίχους Κώστα Κινδύνη και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου.
Τον Μάιο του 2005 ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έδωσε μια εντυπωσιακή συναυλία στο Ηρώδειο με τη συνοδεία πολλών αξιόλογων μουσικών, της Femin Arte υπό την διεύθυνση του Γιώργου Γεωργιάδη και με την ενορχήστρωση του Νίκου Καλαντζάκου. Η συναυλία ηχογραφήθηκε και στα τέλη του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησε σε διπλό cd και dvd.
Τον Μάρτιο του 2007 κυκλοφόρησε ο δίσκος "Μετωπική" σε στίχους του Γιώργου Κλεφτογιώργου και μουσικές των: Σοφίας Βόσσου, Τάνιας Κικίδη, Θανάση Τάσση, Λάκη Παπαδόπουλου, Ρουσσέτου Δημητρόγλου, Γιάννη Κωνσταντινίδη, Αντώνη Βαρδή, Φίλιππου Πλιάτσικα, Μάνου Πυροβολάκη, Νίκου Κυπουργού.
Τον Ιούνιο του 2008, ο Βασίλης βγάζει τον καινούριο του δίσκο με τίτλο "Βατόμουρα", σε στίχους και μουσική του Σταμάτη Μεσημέρη.
Τον Απρίλιο του 2009 κυκλοφορεί η νέα δουλειά του με τίτλο: "Ουράνια τόξα κυνηγώ", σε στίχους που του Άλκη Αλκαίου, ενώ γράφει τη μουσική και ενορχηστρώνει όλα τα τραγούδια του μουσικού δίσκου. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, συμμετέχει στη συναυλία των Scorpions που γίνεται στο στάδιο Καραϊσκάκη, την οποία παρακολούθησαν 35.000 θεατές. Σημαντικό σημείο της βραδιάς, η κοινή ερμηνεία του Klaus Meine με τον τραγουδιστή, στο τραγούδι "Holiday". Η ίδια συναυλία, διοργανώθηκε αμέσως μετά και στη Λάρισα στο στάδιο Αλκαζάρ.
Το Μάιο του 2010, κυκλοφορεί η δισκογραφική δουλειά "Το παιχνίδι παίζεται", με στίχους Οδυσσέα Ιωάννου, που αποτέλεσε τον δεύτερο δίσκο που ο ίδιος ο τραγουδιστής συνέθεσε. Στο τραγούδι "Σαν ναυαγός", τραγουδά ντουέτο με το Δημήτρη Μητροπάνο. Το Μάιο του 2011, συμμετέχει στις συναυλίες του ιστορικού συγκροτήματος της ξένης ροκ σκηνής Deep Purple
. Η συναυλία διοργανώθηκε εκτός από την Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Πάτρα, στο Ηράκλειο και στη Λευκωσία.
Στα τέλη του 2011, σε συνεργασία με τον στιχουργό Οδυσσέα Ιωάννου, κάλει μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του, νέους μουσικούς να συνθέσουν τις δικές τους μελωδίες για το δίσκο, μια κίνηση που θεωρήθηκε πρωτοποριακή. Ο δίσκος κυκλοφορεί το Νοέμβριο του 2012, με τίτλο "Αφετηρία".
Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 σύντροφος του είναι η Ελληνίδα ηθοποιός Ελένη Ράντου, με την οποία παντρεύτηκαν το 1994 και δύο χρόνια μετά (1996), απέκτησαν μία κόρη, τη Νικολέτα.
Δισκογραφία (χρονολογικά)

• 1975: Τα αγροτικά
• 1976: Της εξορίας
• 1978: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
• 1981: Αρμενία
• 1982: Φοβάμαι
• 1984: Καρυωτάκης
• 1984: Διαίρεση
• 1985: Η συναυλία από το Νέο Φάληρο
• 1987: Χαιρετίσματα
• 1987: Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του
• 1988: Όλα από χέρι καμένα
• 1989: Χορεύω
• 1991: Νταλάρας-Παπακωνσταντίνου: Ζωντανή Ηχογράφηση από το Αττικόν
• 1991: Χρόνια Πολλά
• 1992: Σφεντόνα
• 1993: Φυσάει
• 1994: Δε Σηκώνει
• 1994: Οι μπαλλάντες του Βασίλη
• 1996: Στην οθόνη της ψυχής μου
• 1997: Πες μου ένα ψέμα ν’ αποκοιμηθώ
• 1999: Να με φωνάξεις
• 1999: Θάλασσα στη Σκάλα
• 2000: Σφεντόνα-Live
• 2000: Χαμένες Αγάπες
• 2002: Προσέχω…δυστυχώς
• 2003: Εσείς, οι φίλοι μου κι εγώ - Live Πετρούπολη
• 2004: Φρέσκο Χιόνι
• 2005: Ηρώδειο
• 2006: Εφ' όλης της ύλης
• 2007: Μετωπική
• 2008: Βατόμουρα
• 2009: Ουράνια Τόξα Κυνηγώ
• 2010: Το παιχνίδι παίζεται
• 2012: Αφετηρία
• 2013: Χάρτινα δεσμά
• 2013: Δραπέτης (Μέρος Α : τo παραμύθι της βεντάλιας)
Συμμετοχές
• 1972 Ελληνική χώρα - Διάφοροι
• 1974 Τα τραγούδια του δρόμου - Μάνος Λοΐζος
• 1974 Προδομένος λαός - Μίκης Θεοδωράκης
• 1975 Ο εχθρός λαός - Μίκης Θεοδωράκης
• 1979 Ο σταυρός του Νότου - Θάνος Μικρούτσικος/Νίκος Καββαδίας
• 1980 Οι προστάτες - Θωμάς Μπακαλάκος
• 1980 Ατρείδες - Γιάννης Ζουγανέλης
• 1980 Για μια μέρα ζωής - Μάνος Λοΐζος
• 1982 Ο Ξαναπές - Νικόλας Άσιμος
• 1983 Χρονοναύτης - Κώστας Γανωσέλλης
• 1985 Μάνος Λοΐζος - Αφιέρωμα - Ολυμπιακό στάδιο - Διάφοροι
• 1986 Νοκ Άουτ (OST) - Γιώργος Χατζηνάσιος
• 1986 Για τα παιδιά (Maxi Single) - Διάφοροι
• 1987 Ζήτω το ελληνικό τραγούδι - Διονύσης Σαββόπουλος
• 1987 Υπάρχει και η φαντασία - Νορμάλ
• 1988 Ο παράδεισος ανοίγει με αντικλείδι (OST) - Μιχάλης Γρηγορίου
• 1989 Η παρεούλα - Χρύσανθος Μουζακίτης
• 1990 Saved - Aenigma Est (OST) - Νίκος Κυπουργός
• 1991 Γραμμές των οριζόντων - Θάνος Μικρούτσικος/Νίκος Καββαδίας
• 1992 Στο φαλημέντο του κόσμου - Γιουσουρούμ - Νικόλας Άσιμος
• 1993 Αντίθετη πορεία - Αντώνης Καλογιάννης
• 1993 Ρίξε κόκκινο στη νύχτα - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
• 1993 Τα φεγγάρια του χειμώνα είναι λίγο παλαβά - Αλέξανδρος Δήμας
• 1994 Για τα μάτια σου μόνο - Λία Βίσση
• 1995 Ανάσα η τέχνη της καρδιάς - Δήμητρα Γαλάνη
• 1995 Κάτω από ένα κουνουπίδι - Μάνος Λοΐζος
• 1995 Δικαίωμα στο όνειρο - Λάκης Παπαδόπουλος
• 1996 Αύριο - Μαρία Δημητριάδη
• 1996 Παράρτημα - Διονύσης Σαββόπουλος
• 1998 Το ξενοδοχείο - Διονύσης Σαββόπουλος
• 1998 Κακές συνήθειες - Μιλτιάδης Πασχαλίδης
• 1998 Ουφ! - Αντώνης Τουρκογιώργης
• 1998 Κοινό μυστικό - Δημήτρης Τσεκούρας & Κατερίνα Παπακωνσταντίνου
• 1999 Με την πλάτη στον τοίχο - Διονύσης Τσακνής
• 1999 Ζευς - Σύγχρονη λαϊκή όπερα - Μίμης Πλέσσας
• 2000 Τόσες αποστάσεις - Βασίλης Καζούλης
• 2000 Δεκαοκτώ - Tribute στον Γιάννη Μαρκόπουλο - Διάφοροι
• 2000 Η συναυλία - Τερμίτες
• 2000 Χωρίς σύνορα - Apurimac
• 2001 Τα μυστικά του κήπου - Νίκος Κυπουργός
• 2001 Ο έρωτας στην πόλη... Με μια κιθάρα - Τάκης Βούης
• 2001 The Lounge E.P. - Panic
• 2001 Δεν χρωστάω σε κανέναν (single) - Όναρ
• 2002 Ο φύλακας των σκουπιδιών - Χριστόφορος Κροκίδης
• 2002 Aλαντίν τελείωσαν οι ευχές σου - Όναρ
• 2002 Για τον Γρηγόρη - Η Συναυλία από το Σ.Ε.Φ - Διάφοροι
• 2002 Μια φορά και έναν καιρό (Περιοδικό ΜΕΤΡΟ) - Διάφοροι
• 2003 Της πόλης ξωτικό - Απόστολος Μπουλασίκης
• 2003 Ακουαρέλα - Ηλίας Μακρίδης
• 2003 Τα εμβατήρια - Σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα - Διάφοροι
• 2003 Γιάννης Ζουγανέλης - Γιάννης Ζουγανέλης
• 2004 Φως (Phos) - Μίκης Θεοδωράκης
• 2005 Αψέντι - Τάκης Σούκας
• 2005 Έχουν περάσει χρόνοι δέκα - Μιλτιάδης Πασχαλίδης
• 2005 Δες τι λαμπρό φεγγάρι - Μίκης Θεοδωράκης
• 2006 Σπάει το ρόδι - Λευτέρης Παπαδόπουλος
• 2007 Σαν μια σκιά - Θάνος Παπανικολάου
• 2007 Δύση Ανατολή - Τάνια Κικίδη & Dickens' Zoo
• 2008 Δεληγιάννειο Παρθεναγωγείο (OST) - Διάφοροι
• 2008 Κατακόκκινα - Τζένη Χατζοπούλου
• 2008 Γαμώ την καταδίκη μου - Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος
• 2009 ...Περί μπάζων & λοιπών απορριμάτων - Δημήτρης Ζερβουδάκης
• 2009 Ό.τι φοβηθείς - Ωmega Vibes
• 2009 Κarma - Κάρμα
• 2009 Τόσα χρόνια μια συναυλία - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
• 2011 Στη μέση του χειμώνα - Δημήτρης Ζωγραφάκης
• 2013 Ετών 16 - Κίτρινα Ποδήλατα